Zehirsiz Sofralar Sivil Toplum Ağı
Buğday Ekolojik Yaşamı Destekleme Derneği’nin, Avrupa Birliği tarafından Sivil Toplum Diyaloğu V Programı kapsamında finanse edilen ve Avrupa Pestisit Eylem Ağı (PAN Europe) ortaklığında yürüttüğü “Zehirsiz Sofralar” projesi Nisan 2019’da başladı. Buğday Derneği, bir yıl sürecek proje ile pestisitlerin olumsuz etkileri ve pestisitlere alternatif yöntemler hakkında üretici ve tüketicilerde farkındalık yaratmayı amaçlıyor. Bu amaçlara ulaşmak için de bir sivil toplum ağı kurulmasına ön ayak olmayı, pek çok bilgilendirici materyalin olduğu bir web sitesi hazırlamayı ve oldukça kapsamlı bir kampanya yürütülmesini hedefliyor.
Zehirsiz Sofralar Sivil Toplum Ağı, çalışma alanları gıda güvenliği ile kesişen, daha az pestisit kullanımı ve alternatif tarım ve mücadele yöntemlerinin yaygınlaştırılması için savunuculuk yapacak, farklı alanlardan sivil toplum örgütleri ve sivil girişimleri bir araya getiriyor. Bu ağın birlikte hareket etmesi, sivil aktörlerin seslerinin daha güçlü çıkmasını, bilgi ve deneyimlerin paylaşılmasını ve daha etkin bir kampanya yürütülmesini sağlayacak.
Çalışma alanları, gıda güvenliğini kapsayan ya da gıda güvenliği ile ilişkili olan, genellikle birlikte çalışma fırsatı bulamayan ama daha az ve son çare olarak pestisit kullanımı, alternatif tarım ve istenmeyen böcek, ot vb. ile mücadele yöntemlerinin yaygınlaştırılması için savunuculuk yapacak, farklı alanlardan STK’ları bir araya getiriyor.
Sivil Toplum Ağı’nın birlikte hareket etmesi, STK’ların seslerinin daha güçlü çıkmasını, bilgi ve deneyimlerin paylaşılmasını ve daha etkin bir kampanya yürütülmesini sağlayacak.
Proje etkinlikleri sırasında ağın üyeleri PAN Europe ile işbirliği yapacak ve bu işbirliği, üyelerin bilgilerinin artmasına, deneyim kazanmalarına ve iletişim, farkındalık artırma çalışmaları, kampanya yönetimi, lobicilik ve savunuculuk konularında kapasitelerinin gelişmesine katkı sunacak.
Zehirsiz Sofralar birlikte mümkün!
Zehirsiz Sofralar Sivil Toplum Ağı’nın ilk aşama toplantıları, 16 Mayıs 2019 tarihinde İzmir’de, 11 Haziran 2019 tarihinde İstanbul’da ve 13 Haziran 2019 tarihinde Ankara’da gerçekleşti.
Zehirsiz Sofralar Sivil Toplum Ağı’nın ilk aşama toplantılarında ağın yapısı, işleyişi ve çalışma alanları tartışıldı; ağın, kısa, orta ve uzun vadeli hedefler belirleyerek hareket etmesi karara bağlandı ve ağa ait bir Yürütme Kurulu oluşturuldu. Paydaşların sorumluluk alanları tanımlandı ve Zehirsiz Sofralar Projesi hakkında görüş alışverişi yapıldı.
Kalıcı olması hedeflenen Zehirsiz Sofralar Sivil Toplum Ağı Eylül 2019’da kadar kuruluş aşamasını tamamladı.
22 Kasım 2019’da İstanbul Deniz Müzesi’nde düzenlenen Zehirsiz Çalıştay’da biraraya gelen ağ üyeleri iletişim, kampanyacılık ve lobicilik konularında gerçekleşen atölyelere ve kapasite geliştirme çalışmalarına katıldılar.
23 Kasım’da gerçekleşen Zehirsiz Konferans!ta bir basın toplantısıyla Zehirsiz Kampanya başlatıldı. Kampanya’da Dünya Sağlık Örgütü tarafından “son derece tehlikeli”, “yüksek seviyede tehlikeli” ve “muhtemel kanserojen” olarak belirlenen ve tarımda kullanılan 13 etken maddenin (Difenacoum, ethoprophos, cyfluthrin, beta-cyfluthrin, zeta-cypermethrin, fenamiphos, formetanate X formetanate hydrochloride, methiocarb, methomyl, tefluthrin, zinc phosphide, glyphosate, malathion) öncelikle ve acilen yasaklanması; pestisitlerin tamamının 2030 yılına kadar yasaklanması, doğa dostu, zehirsiz yöntemlerle tarımsal üretim yapılması için Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından gerekli adımlar atılsın; doğa dostu tarım yöntemleri ve bu yöntemlerle tarım yapan küçük üreticiler desteklensin; üreticileri doğa dostu, zehirsiz yöntemler kullanmaya teşvik edecek politikalar uygulanması; Türkiye’de tarım ve gıda ürünlerinde kullanılan pestisitlerle ilgili denetimler artırılsın, elde edilen denetim sonuçlarıyla ilgili şeffaflık sağlanması talep edildi.
Zehirsiz Kampanya’nın, insan ve çevre sağlığı için çok tehlikeli pestisitlerin yasaklanarak, doğa dostu tarım uygulamalarını yaygınlaştıracak politikaların benimsenmesi, denetimlerin artırılması ve sonuçlarıyla ilgili şeffaflık sağlanması taleplerine ilişkin şu ana kadar TBMM’de 3 soru, 1 araştırma önergesi verildi. Kampanyada acilen yasaklanması talep edilen 13 pestisit de dahil, 41 pestisit etken maddesinin yasaklanması konusu Tarım ve Orman Bakanlığı’nın gündemine alındı. Kampanya’ya şu ana kadar 130 bin kişi imzalayarak destek verdi ve kampanya ile ilgili 300 farklı medya kuruluşunda haberler yayımlandı.
Zehirsiz Sofralar Sivil Toplum Ağı’nın en büyük başarısı, pestisitlerin zararları ve alternatif yöntemler konusunda farkındalık yaratmak oldu. Kasım 2019’da başlayan Zehirsiz Kampanya talepleri dijital medyada şu ana kadar 10 milyon kişiye ulaştı.
28 Şubat 2020’de tekrar toplanan Zehirsiz Sofralar Sivil Toplum Ağı, düzenlenen kampanyayı değerlendirdi ve ağın geleceğini tartıştı. Toplantıda Zehirsiz Sofralar Ağı’nın 2020 yılında Zehirsiz Sofralar Platformu’na dönüşmesi ve pestisitlerle ilgili ağın platformun çatısı altında Zehirsiz Sofralar Pestisit Eylem Ağı olarak çalışmalarına devam etmesi kararlaştırıldı. Ayrıca atalık tohum, gıda toplulukları gibi farklı alanlarda ağlar kurularak gıda güvenliğine ilişkin çalışmalar yapılması karar bağlandı ve platformun tüzük vb. iç işleyişine dair maddeler tartışılarak son haline getirildi.
Zehirsiz Sofralar Sivil Toplum Ağı, Zehirsiz Sofralar Platformu olarak gıda güvenliği ve sağlıklı gıda için kampanyacılık, savunuculuk ve lobicilik faaliyetlerine devam edecek, bu konudaki gelişmelerin takipçisi olacak.